Taalvaardigheden – Amadeo Kollectif

Taal en emotionele vaardigheden met sprookjestheater

‘Er was eens een land’ – GO! basisschool ’t Kasteeltje met Amadeo Kollectif

Samen een toneelvoorstelling creëren. Dat was het opzet van ‘Er was eens een land’, een creatief traject dat de leerlingen van het tweede leerjaar van GO! basisschool ’t Kasteeltje in Overijse doorliepen met Amadeo Kollectif. Het proces – en alles wat je daarbij leert – bleek al snel belangrijker dan het product.

Kennis in huis

Meer dan de helft van de leerlingen van GO! basisschool ’t Kasteeltje spreekt thuis Frans. Dat brengt heel wat uitdagingen met zich mee. Via theater wilde leerkracht Michelle Geraerts niet alleen het taalniveau van haar leerlingen een extra impuls geven, maar ook hun zelfvertrouwen en hun sociale en emotionele vaardigheden vergroten. ‘Mijn collega’s en ik zagen het potentieel van drama, maar we hadden er weinig ervaring mee’, blikt Michelle terug. ‘Daarom besloten we een externe partner in te schakelen. Zo gingen we in zee met Amadeo Kollectif, een organisatie die via beleving en spel creativiteit en verbeelding stimuleert.’

Proces boven product

In zes educatieve sessies ging Eric Van Pee, artistiek begeleider bij Amadeo Kollectif, aan de slag met de drie klassen van het tweede leerjaar. Hoewel het de bedoeling was om uiteindelijk een toneelvoorstelling rond sprookjes te creëren, lag de nadruk in de eerste plaats op het proces en niet zozeer op het eindproduct. ‘Het werd me al snel duidelijk dat het niet zinvol was dat de leerlingen een tekst van buiten zouden leren en aframmelen’, vertelt Michelle. ‘Op termijn is het veel belangrijker dat ze outside the box kunnen denken en hun verbeelding leren gebruiken.’

Geen clichés

Tijdens het traject trok Eric veel tijd uit voor improvisatie-oefeningen. ‘Zo kreeg hij de leerlingen los, ook de jongens die doorgaans nogal geremd zijn’, licht Michelle toe. ‘Zelfs de meest verlegen leerlingen durfden zich te laten gaan. Eric voelde de leerlingen heel goed aan. Ik zag hen openbloeien onder zijn begeleiding.’
Zodra de leerlingen zich op hun gemak voelden, begon Eric hun verbeelding te prikkelen. ‘Als je met sprookjes werkt, verval je al snel in stereotiepe ideeën’, zegt Michelle. ‘Eric slaagde erin om de leerlingen op een minder clichématige manier te laten denken. Die methodieken wil ik in de toekomst ook zelf gebruiken in mijn lessen.’

‘Eric slaagde erin om de leerlingen op een minder clichématige manier te laten denken. Die methodieken wil ik in de toekomst ook zelf gebruiken in mijn lessen.’

Juf Michelle

Tips van juf Michelle

Heb vertrouwen in het proces. Zelf ben ik geneigd om te veel activiteiten in een kort tijdsblok te proppen. Eric pakte het creatieve traject heel rustig aan. ‘Komt het nog?’, dacht ik soms. Ten onrechte, want het resultaat was er altijd voor het einde van de sessie.

Doe zelf ook mee. De leerlingen vinden dat leuk en durven zich ook meer te laten gaan als de leerkracht dat ook doet.

Laat niet te veel tijd tussen de sessies. Zo blijven de leerlingen in de sfeer.

Koppel regelmatig met de externe partner terug over wederzijdse verwachtingen. Bij Eric lag de nadruk op het proces – wat prima was – maar we wilden aan het einde wel iets kunnen tonen aan de ouders. Eric heeft daar rekening mee gehouden en beide doelen mooi gecombineerd.

Boost voor vertrouwen

Het hoogtepunt van het creatieve traject was de sessie in het Imaginarium van Amadeo Kollectif: een opstelling van muziekinstrumenten die tot de verbeelding spreken. De leerlingen komen in de klankenwereld binnen via stapstenen die elk een andere toonhoogte hebben. Als je ze lineair bewandelt, hoor je de melodie van Broeder Jacob, maar Eric gaf de leerlingen de opdracht om de melodie te veranderen. Ze kunnen zelf kiezen hoe ze dat doen: door stenen over te slaan, sneller te gaan, terug te keren op hun passen …
Deze oefening is een typisch voorbeeld van hoe Amadeo Kollectif via de verbeelding het zelfvertrouwen van de leerlingen vergroot. Zonder enige voorkennis slaagt iedereen erin om met melodieën te spelen. ‘Vaak kunnen en weten de leerlingen meer dan ze zelf denken’, vindt Michelle. ‘Dit project haalde deze verborgen vaardigheden naar boven.’

Sociale en emotionele skills

Ook de sociale vaardigheden van de leerlingen werden aangescherpt tijdens het traject. ‘Eric pakte de groepsverdeling altijd heel speels aan’, vertelt Michelle. ‘Zo kwamen er onverwachte samenwerkingen tot stand.’ Emoties uiten kwam aan bod tijdens impro-oefeningen. Zo moesten de leerlingen bijvoorbeeld een voorwerp doorgeven in een bepaalde emotie of de emotie van een tegenspeler overnemen. ‘Maar het allerbelangrijkste dat de leerlingen hebben geleerd, is loskomen van stereotypes’, besluit Michelle. ‘Bij Amadeo Kollectif zijn prinsessen niet per se mooi en stiefmoeders niet altijd boos. Dat stemt tot nadenken.’
Kortom, dit was een theaterproject waarin – in plaats van het eindresultaat – de persoonlijke groei van de leerlingen voorop stond. ‘Er was eens een land’ reikte hen vaardigheden aan die het theatrale overstijgen: het zette de kracht van verbeelding om in de praktijk.

(Fotomateriaal ter illustratie van het project).