Samenspel in taal en cultuur

DynamoPROJECT – VBS Jan Rosier met Amadeo Kollectif

Met onze ‘wereldklas’ (de onthaalklas voor anderstalige kleuters en leerlingen in onze school) zetten we een langlopend muzisch traject op (9-13 sessies van 2 tot 3 uren) waarbij we focussen op non-verbale expressie en communicatie in alle mogelijke domeinen.

Doorheen het jaar krijgen we steeds nieuwe anderstalige kinderen binnen. We willen vanuit de verschillende culturen met hen non-verbaal en muzisch aan de slag gaan om op een creatieve en speelse wijze te werken aan taal- en communicatieontwikkeling en de expressie van gevoelens.
We deden hiervoor een beroep op Amadeo Kollectif omdat zij multidisciplinair te werk gaan en focussen op collectief werk, verbeelding, experimenteren en expressie. Samen werken we naar een toonmoment toe in de vorm van een tentoonstelling inclusief een rondleiding door de anderstalige kinderen zelf. Dat is een mooie oefening waarin ze zichzelf kunnen uiten en tegelijk trots kunnen zijn op het resultaat van de hele groep.

Naar een eindproduct toewerken is maar een van de mogelijkheden. Tegelijk staan de sessies ook op zichzelf omdat er tijdens het schooljaar kinderen (uit opvangcentrum Ter Dennen) blijven instromen. Zo kunnen we alle kinderen actief en volledig betrekken en valt er niemand uit de boot. Waar mogelijk gaan we dieper in op een onderwerp of een techniek, op aangeven van de groep. Het vertrekpunt is bestaand artistiek werk dat uit verschillende culturen kan komen. Daardoor geïnspireerd gaan de kinderen samen musiceren, theater maken, dansen, boetseren … onder vakkundige begeleiding van Amadeo Kollectif.

Kennis in huis

Onze school werkt nauw samen met het cultureel centrum van Lanaken waar we niet alleen voorstellingen bijwonen, maar ook eigen werk opvoeren (bv. een musical). We hebben een voltijdse leerkracht muzische vorming en techniek en een leerkracht die exclusief met de anderstalige kinderen bezig is.
Als school streven we een brede culturele vorming na bij al onze leerlingen, maar voor de kwetsbaarste groep zien we extra kansen om met hun rijke culturele achtergrond (muziek, dans, creaties, kunst …) aan de slag te gaan. Als school vinden we dat verbondenheid begint met elkaars cultuur te leren kennen en waarderen.

Samen met Amadeo Kollectif willen we onze anderstalige kinderen en jongeren een toegangspoort geven tot onze samenleving, vertrekkende vanuit de rijke culturele tradities die ze uit hun thuisland meegebracht hebben. Dit is ons eerste project dat we met externen doen, net om onze eigen werking op goed onderbouwde wijze aan te vullen en nieuwe mogelijkheden te ontdekken.

Proces boven product

De noden zijn divers. We hebben een ‘wereldklas’ met een eigen leerkracht en het hele jaar door nieuwe instromers. Daardoor moet de leerkracht zich steeds aanpassen aan de kinderen die al een basiswoordenschat Nederlands bezitten en zij die bij aankomst nauwelijks verbaal kunnen communiceren.

Alles is nieuw voor deze leerlingen, sommigen hebben nog nooit op school gezeten. Ze spreken bij aankomst alleen hun moedertaal die wij niet machtig zijn. De meeste kinderen zijn op de vlucht met familieleden die vaak niet hun ouders zijn. Daarnaast hebben deze kinderen al veel meegemaakt in hun prille leven. Muziek als gemeenschappelijke ‘communicatietaal’ is een eerste stap om zich veilig te voelen.

Onze eigen leerkrachten hebben hierin te weinig ervaring. Om aan deze professionaliseringsnood tegemoet te komen, helpt de begeleider van Amadeo Kollectif ons om via eenvoudige en haalbare workshops te focussen op grotendeels non-verbale expressie. Zo investeren we in onze eigen competenties voor de komende jaren.

Kind mogen zijn is een recht

De leerlingen uit onze ‘wereldklas’ hebben nood aan een positief zelfbeeld, hoop in de toekomst en behoefte aan communicatie- en uitingsvormen. Kunst ervaren en maken vanuit hun en onze culturele tradities, is voor hen een mooie uitlaatklep om zich veilig en waardevol te voelen.

We willen ook de 578 medeleerlingen, de leerkrachten en de lokale gemeenschap in Lanaken laten zien wat deze kinderen allemaal in hun mars hebben en hoe we op een positieve en creatieve manier met elkaar omgaan op onze school, met respect voor ieders cultuur. Zo kunnen de leerlingen ook ontdekken waar ze goed in zijn en wat ons met elkaar verbindt.

Het ruime aanbod aan muzische technieken dat Amadeo Kollectif aanreikt, is laagdrempelig en eenvoudig non-verbaal uit te leggen. Zodra de Nederlandse taal tot ontwikkeling komt, kunnen de expressiemogelijkheden nog verruimen. De begeleider van Amadeo Kollectif brengt een methode aan en de kinderen maken er hun eigen ding van, elk op zijn niveau.

Een project op maat voor: onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers (OKAN)

Amadeo Kollectif begeleidt een tiental sessies van 2 à 3 uur om nieuwe muzische invalshoeken te ontdekken, om methodieken aan te leren en samen naar een duidelijk doel toe te werken. Een vaste begeleider van Amadeo Kollectif komt hiervoor naar de school.

(foto’s ter illustratie van het project).

In samenwerkng met Dynamo van Cultuurkuur